Kan Pıhtılaşma Mekanizması

Kanda ve dokuda kan pıhtılaşmasını etkileyen 50’den fazla önemli madde bulunmuştur. Bunların bazıları pıhtılaşmayı sağlar, bunlara prokoagülan denir; diğerleri pıhtılaşmayı inhibe ederler, bunlara ise antikoagülan denilir. Kanın pıhtılaşıp pıhtılaşmaması, bu iki grup madde arasındaki dengeye bağlıdır. Normalde antikoagülanlar baskındır ve kan pıhtılaşmaz; ama bir damar zedelediğinde hasarlanan alandaki prokoagülanlar ”aktifleştirilerek” antioagülanlara baskın  hale gelirler ve pıhtı oluşur.

Pıhtılaşma üç temel basamaktan oluşur:

1. Damarın yırtılması ile yada anın kendisinin hasarlanmasına cevap olarak kanda bir düzineden fazla pıhtılaşma faktörünün rol oynadığı bir dizi kimyasal reksiyonlar kompleksi meydana gelir. Net sonuç, aktifleştirilen tüm maddelerin prombin aktvatörü denilen bir kompleks oluşturmasıdır.
2. Protrombin aktivatörü protrombinin trombine dönüşümünü katalizler.
3. Trombin bir enzim görevi yaparak fibrinojeni fibrin iplikçiklerine çevirir, daha sonra fibrin iplikçikleri trombositler, kan hücreleri ve plazmayı da içine alarak pıhtıyı oluşturur.

   İlk olarak protrombinin trombine dönüşümüyle başlayan pıhtı oluşum mekanizmasını, sonra da geriye dönerek protrombin aktivatörünün oluştuğu pıhtılaşma işleminin ilk basamaklarını tartışacağız.